در دوران بـــرزخی ...

برای مرجع روی عنوان کلیک کنید

      برخورد امام علی(ع) با مخالفان این گونه است که در طول دوران خلافت و حکومت خود حتی یک زندانی سیاسی نداشت؛ و تنها زندانی سیاسی حکومت امام علی(ع)، قاتل او ابن ملجم مرادی بود که او را هم خود دستگیر نکرد بلکه دوستداران ایشان دستگیرش کردند. اما با همه این اوصاف امام علی(ع) با ابن ملجم همانند یک مهمان در خانه‌اش برخورد کرد و هر گاه شیر یا خرمایی می خورد می گفت از همین شیر و خرما برای او ببرید.
   شخصیت امام علی(ع) یک شخصیت معمولی و عادی نیست که در یک فرصت کوتاه بتوانیم حتی یک بعد از شخصیت ایشان را به گونه ای شایسته مورد توجه قرار دهیم. شخصیت امام علی(ع) شخصیتی پایان ناپذیر و چون دریای بی کرانی است که هر قطره آن شفابخش بوده و برای انسان ها کارآیی دارد. یا شخصیت او همچون کتابی است هزاران صفحه‌ای که در هر صفحه آن هزاران خط و در هر خط آن هزاران کلمه پر معنی و راهگشا وجود دارد.
    ‌این کتاب قطور را باید مطالعه و بررسی کرد و در نهایت هم سعی کرد که آن ها را به معنای واقعی کاربردی و عملیاتی کنیم؛ یعنی این کتاب صرفا برای مطالعه و این دریا برای مشاهده نیست بلکه باید از آن بهترین استفاده‌ها را کرد.
    ما امروز به این که شیعه امام علی(ع) هستیم افتخار می کنیم اما در همه مراحل فوق عقب هستیم؛ یعنی نه آن چنان که باید و شاید علی(ع) را شناخته‌ایم و نه مطالعه‌ای روی ابعاد شخصیتی ایشان به نحو مطلوب داشته‌ایم و نه سعی در کاربردی کردن ابعاد شخصیتی ایشان داشته‌ایم. البته در مسئله شناخت ایشان تا حدودی کار کرده ایم اما در مسئله کاربردی کردن ابعاد شخصیتی ایشان خیلی کم کار بوده ایم.

اگر همه چیز را هم کنار بگذاریم، فقط منشور حکومتی امام علی(ع) برای مان کافی است
آیت الله هاشم زاده هریسی گفت:‌ اگر همه چیز را رها کرده و همان منشور حکومتی امام علی(ع) را که به گونه ای بی نظیر نحوه زمامداری عادلانه را نشان داده و حتی در سازمان ملل متحد هم از آن به عنوان منشور جهانی استفاده می شود را مورد مطالعه عمیق و دقیق قرار دهیم برای مان کافی است.
   ما واقعا از این منشور حکومتی امام علی(ع) که در سازمان ملل از آن به عنوان منشور جهانی یاد می شود استفاده نکرده ایم و از همین روست که می توان گفت با آن حکومت آرمانی امام علی(ع) فاصله زیادی داریم.
نماینده مردم آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان رهبری افزود:‌ توجه به این امر هر آن قدر که عظمت امام علی(ع) را نشان مان می دهد نقص و کم کاری ما را نیز عیان می سازد.

بزرگترین مظلومیت علی(ع) غربت در میان شیعیان
  این فقط مظلومیت امام علی(ع) نیست که قاتلش با ندای یا الله و به قصد قربت الی الله شمشیر بر فرق سرش می کوبد و این فقط مظلومیت امام علی(ع) نیست که 25سال خانه نشین می شود و مصیبت هایی از جمله حمله به خانه و شهادت همسرش در جوانی را مشاهده می کند، بلکه  مظلومیت بیشتر امام علی(ع) این است که او در میان ما که ادعای شیعیان و پیروانش را داریم غریب است. یعنی ما یاعلی می گوییم و شاید در بالای منابرمان همواره ندای یاعلی بلند باشد اما واقعا عدالت علی(ع) مردم داری علی(ع) مهربانی علی(ع) و ... را به معنای واقعی کلمه کاربردی نکرده ایم.
آیت الله هاشم زاده هریسی با بیان این که اگر چه حکومت ظاهری علی(ع) کوتاه بود، اما حکومت او در تاریخ همیشگی و دائمی است، گفت: علی(ع) شهید عدالت است؛ یعنی اگر عدالت نمی کرد شاید دوران حکومت 5ساله او بیشتر هم می شد اما امام علی(ع) کسی بود که هیچ گاه از اجرای عدالت و حرکت های عادلانه دوری نکرد و حتی زندگی و خانواده اش را فدای آن راه مقدس کرد.

امام علی(ع) می فرمود نمی خواهم ظالم باشم
  ‌یکی از چیزهایی که خوب است روی آن کار کنیم این است که امام علی(ع) می فرمایند اگر من بر سر دوراهی قرار بگیرم که یا باید ظالم باشم یا مظلوم و راه سومی نداشته باشم، من مظلوم بودن را انتخاب می کنم، چون نمی خواهم ظالم باشم و چون دوست ندارم مردم بگویند علی ظلم کرد و چون دوست ندارم به عنوان یک ظالم به ملاقات خدا بروم.

‌علی(ع) می توانست با زور شمشیر حق خود را بگیرد اما نکرد
    وقتی حق امام علی(ع) را بعد از پیامبراسلام(ص) خوردند و خلافت را به ناحق از ایشان سلب کردند، امام علی(ع) با نفوذی که در جامعه اسلامی داشت و با توجه به این که همسر دختر پیامبر(ص) و منتسب به پیامبر(ص) بود قدرت آن را داشت و می توانست شمشیر به دست گرفته و با حمایت های مردمی و برخی افراد صاحب نفوذ سیاسی آن عصر حق خود را پس بگیرد اما خودش نخواست.

علی(ع) حکومت با زور را نمی خواست
‌    امام علی(ع) با این کار خود دو کار کرد یکی این که به دنبال اثبات حقش رفت تا به همه مردم و همه تاریخ ثابت کند که حق با علی بوده است. به این منظور هم 6ماه حضرت زهرا(س) پا به پای امام علی(ع) راه افتادند تا در محافل و مجالس مختلف حقانیت علی(ع) را ثابت کنند. آن ها این حقانیت امام علی(ع) را ثابت کردند اما هیچ گاه با زور حق خود را پس نگرفتند. چون امام علی(ع) حکومت با زور را نمی خواست.

امام علی(ع) معتقد بود خواست مردم شرط خلافت و حکومت است
آیت الله هاشم زاده هریسی گفت:‌ امام علی(ع) معتقد بود که امام اگر چه معصوم است و حق ولایت و امامت بر امت را دارد اما اگر این ولایت و امامت بخواهد تبدیل به خلافت و حکومت بر مردم شود، مشروط به مقبولیت مردم است و رأی و خواست مردم را می خواهد نه این که با زور شمشیر این کار صورت پذیرد.

در نظر علی(ع) حکومت حق هم باید با خواست مردم روی کار بیاید
وی با بیان این که کرامت مردم یک اصل در تفکر امام علی(ع) بود، ابراز داشت:‌ امام علی(ع) معتقد بود که حکومت امام معصوم و فقیه اگر چه حق و الهی و باعث عزت مردم است اما همین حکومت باید با خواست مردم و احترام به نظر آن ها ایجاد شود و دقیقا بر اساس همین اعتقاد بود که امام علی(ع) هیچ گاه با زور حکومتی که حق خودش بود را پس نگرفت تا زمانی که جمعیت بسیار زیادی از مردم به در خانه امام علی(ع) رفتند و از او خواستند که حکومت را بپذیرد. و این جمعیت تا جایی بود که گفته می شود امام حسن(ع) و امام حسین(ع) زیر دست و پا ماندند. امام علی(ع) همان زمان هم خطاب به مردم گفتند که من نمی خواستم حکومت را بپذیرم اما اکنون با خواست مردم حجت بر من تمام شده است. این برخورد نمونه و بی نظیر امام علی(ع) با مردم در نهج البلاغه مثل ‎آفتاب می درخشد.
این عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد:‌ تمام خلفای قبل از امام علی(ع) به صورت شورایی و در مجلسی شورایی برای حکومت انتخاب شدند و تنها کسی که با خواست مستقیم و بی واسطه مردم به خلافت مسلمین انتخاب شد امام علی ابن ابی طالب(ع) بود.
وی یادآور شد:‌ با این وجود باز هم امام علی(ع) خطاب به مردم گفت من به مسجد می روم و همه افراد هم در آن جا باشند؛ من شروطم را بگویم و اگر طرفین قبول کردیم آن وقت از شما بیعت می گیرم. که گفته می شود اولین فردی هم که حاضر به بیعت با امام علی(ع) شد طلحه بود که در نهایت شمشیر برداشت و در مقابل امام علی(ع) ایستاد.

در حکومت علی حرف زدن مجازات ندارد
‌    امام علی(ع) هیچ گاه در مقابل افرادی که به ایشان سخن می گفتند و حتی اهانت می کردند تهدید به قتل و حتی تهدید به مجازات و بازداشت هم نمی کرد. برای مثال گفته می شود که برخی مخالفان جلوی راه امام علی(ع) را در حالی که حاکم جامعه اسلامی بود را می گرفتند و می گفتند توبه کن؛ امام علی(ع) هم می گفت من توبه کردم؛ باز گستاخی می کردند و می‌گفتند از گذشته خود توبه کن که امام می فرمودند من از چه چیز گذشته خود باید توبه کنم؟
وی افزود: در مقابل این بی حرمتی ها و اهانت ها، برخی از دوست داران امام علی(ع) قصد مجازارت و تنبیه این جسارت کنندگان را می کردند اما امام علی(ع) شخصا مانع این کار می شد و می فرمود چیزی نشده است. امام علی(ع) می گفتند در حکومت علی حرف زدن مسئولیت و مجازات ندارد بلکه این عمل فرد است که مسئولیت و مجازات دارد. این سخن چیزی است که امام علی(ع) تأکید زیادی روی آن کرده اند.
   ‌ امام علی(ع) حتی در مقابل دسیسه های خوارج که گاه و بی گاه خبر آن به ایشان می رسید از جمله این که بیان می شد برای جنگ خیمه‌هایی را دایر کرده و راه ها را بسته اند باز هم می گفت تا زمانی که شما جنگ را به صورت عملی آغاز نکنید نه تنها آزاد هستید که هر حرفی را می خواهید بیان کنید که حتی من حقوق شما را از بیت المال قطع نخواهم کرد. ‌ حتی امام علی(ع) قبل از این که آن ها جنگ را آغاز کنند نفراتی چون ابن عباس را فرستادند تا با آن ها به گفت وگو بنشینند. حتی زمانی که جنگ با خوارج به پایان رسید، امام علی(ع) همه آن ها را عفو کرد و نه قبل و نه بعد از جنگ هیچ کس را نه زندانی و نه مجازات کرد.
وی گفت:‌ برخورد امام علی(ع) با مخالفان شان این گونه است که با وجود مخالفت های برخی نادانان، در طول دوران خلافت و حکومت خود حتی یک زندانی سیاسی نداشت؛ و تنها زندانی سیاسی حکومت امام علی(ع)، قاتل او ابن ملجم مرادی بود که او را هم خود دستگیر نکرد بلکه دوستداران ایشان دستگیرش کردند. اما با همه این اوصاف امام علی(ع) با ابن ملجم همانند یک مهمان در خانه اش برخورد کرد و هر گاه شیر یا خرمایی می خورد می گفت از همین شیر و خرما برای او ببرید. امام علی(ع) حتی وصیت می کرد که اگر زنده ماندم خودم می دانم که با او چه کنم و از خدا می خواهم که مرا ببخشاید و اگر از دنیا رفتم و شما خواستید قصاص کنید فقط می توانید یک ضربه به او بزنید.
    امام علی(ع) به اطرافیان خود سفارش می کرد که مبادا بگویید همفکران و یا به عبارتی جریانی که ابن ملجم از آن هدایت شده و پشت سر اوست، کجاست و آن ها را دستگیر و مجازات کنید بلکه می گفتند که اگر می خواهید مجازات هم داشته باشید فقط ابن ملجم باشد.
آیت الله هاشم زاده هریسی در پایان گفت:‌ متأسفانه زندگی پربار امام علی(ع) را به معنای واقعی بررسی نکردیم و تنها به سخنرانی های روزمره و سالیانه درباره ایشان اکتفاء می‌کنیم حال آن که امام علی(ع) نیازی به تعریف و تمجید ما ندارد بلکه لازم است ابعاد زندگی ایشان را به معنای واقعی کاربردی کنیم.